Αντιμέτωπη με μια δύσκολη εξίσωση βρίσκεται η εκκλησία της Ουκρανίας, καθώς από τη μία πλευρά διώκεται από τις ουκρανικές αρχές, ενώ από την άλλη αναγκάζεται να γυρίσει την πλάτη στον Ρώσο Πατριάρχη Κύριλλο.
Πρόκειται για την λεγόμενη κανονική εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο, που υπάγεται εδώ και αρκετά χρόνια στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας.
Ήταν η εκκλησία που αρνήθηκε να ενωθεί με τη νέα σχισματική δομή που δημιουργήθηκε από το αυτοκέφαλο του Πατριάρχη Βαρθολομαίου το 2018, ο οποίος επενέβη στα εσωτερικά της Ουκρανίας.
Μετά την έναρξη της νέας φάσης του πολέμου στην ουκρανική επικράτεια, τον περασμένο Μάρτιο δύο σχέδια νόμου που κατατέθηκαν προς ψήφιση στο ουκρανικό κοινοβούλιο μεθοδεύουν την κατάργηση της Εκκλησίας και την είσοδο της στην παρανομία.
Και ενώ τα νομοσχέδια δεν έχουν ακόμα ψηφιστεί, η εκκλησία προσπαθεί να συσπειρώσει τους πιστούς.
Μια απλή κίνηση ήταν η πορεία προς το Αζόφσταλ - το εργοστάσιο χάλυβα που βομβαρδίζεται- ώστε να απελευθερωθούν οι άμαχοι, ενώ μια πιο σύνθετη ήταν η διακοπή μνημόνευσης του Προκαθήμενου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ειδικότερα, δώδεκα επαρχίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας έχουν ήδη ανακοινώσει τον τερματισμό της μνήμης του Πατριάρχη Κύριλλου, κατά τη διάρκεια όλων των Θείων ακολουθιών, ενώ τόσο ο Μητροπολίτης Ονούφριος όσο και η Σύνοδος της στα μέσα Μαΐου καταδίκασαν τις ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία.
Στο πλαίσιο αυτό η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας του Πατριαρχείου Μόσχας επιχειρεί να δείξει ότι ήταν πάντα με τον λαό της και ποτέ δεν χώρισε τους πιστούς σύμφωνα με πολιτικές ή εθνικές προτιμήσεις.
Ομοίως, ισχυρίζεται ότι ήταν πάντα αντίθετη στη στρατιωτική δράση στο Ντονμπάς, ενώ καλούσε τα μέρη της σύγκρουσης να επιλύσουν το πρόβλημα ειρηνικά.
Παράλληλα η Εκκλησία ισχυρίζεται ότι δεν έχει αλλάξει τις αρχές της ούτε μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022, ενώ ζήτησε από τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν την βοήθεια για εκκένωση της Μαριούπολης, από τον άμαχο πληθυσμό.
Πάντως η ρωσική ορθόδοξη εκκλησία δεν έχει τοποθετηθεί ακόμα επίσημα επί του ζητήματος, πέρα από την άποψη που αναφέρει ότι «η ανάμνηση του ονόματος του Πατριάρχη στην εκκλησία γίνεται αδύνατη για κάποιους από φόβο για τους Εβραίους».
Συνεπώς, εκκλησιαστικοί κύκλοι συμπεραίνουν ότι η εκκλησία είναι υποχρεωμένη να διαλέξει πλευρά ώστε να επιβιώσει. Με την Ουκρανία ή με τη Ρωσία;