Εν αναμονή ανακοινώσεων για το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα των ΕΔ
Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση μετά την ορκωμοσία του νέου κυβερνητικού σχήματος για την παρουσίαση του 12ους Μακροπρόθεσμου Προγραμματισμού Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ), το οποίο θα παρουσιαστεί την Τρίτη 18 Μαρτίου, στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή, από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ΥΕΘΑ Νίκο Δένδια. Κυρίαρχη θέση θα έχει η δημιουργία αντιπυραυλικής–αντιβαλλιστικής ομπρέλας, που θα φέρει την ονομασία «Ασπίδα του Αχιλλέα».
Ρεπορτάζ Απόλλων Γ. Λεονταρίτης
Η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας σύμφωνα με απόλυτα πληροφορημένες πηγές είναι αποφασισμένη να προχωρήσει με την ανάπτυξη νέου αντιαεροπορικού “θόλου” προκειμένου οι ΕΔ να είναι έτοιμες να ανταποκριθούν με επάρκειαέναντι οποιαδήποτε πιθανής απειλής κατά της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Ο σχεδιασμός του ελληνικού «Σιδερένιου Θόλου» (όπως έχουμε άλλωστε αναλύσει κατ’ επανάληψη σε πρόσφατες αναφορές μας), ακολουθεί τα ισραηλινά πρότυπα προκειμένου η Ελλάδα να ενισχύσει τις δυνατότητες αντιμετώπισης ευρέως φάσματος απειλών που ξεκινάνε από κατευθυνόμενα βλήματα και μη επανδρωμένα drone καταλήγοντας στους βαλλιστικούς πυραύλους.
Στην κατηγορία αυτή ανήκει και ο τουρκικός Tayfun που σε δοκιμή τον Οκτώβριο του 2022 διένυσε 560 χιλιόμετρα για να καταπέσει στη Μαύρη Θάλασσα ενώ εκτιμάται ότι πλέον μπορεί να φτάσει και τα 1000χλμ. Επιπλέον στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2024 έγινε γνωστό ότι σε ανάπτυξη βρίσκεται μια νέα, υπερηχητική παραλλαγή του Tayfun παράλληλα με το πρόγραμμα των πυραύλων Cenk, οι οποίοι αναφέρεται ότι θα έχουν εμβέλεια έως και 3.000 χιλιόμετρα..
Η δομή του «ελληνικού Θόλου»
Σύμφωνα με πληροφορίες η πρόθεση του ΥΕΘΑ είναι να αξιοποιήσει τα ήδη υπάρχοντα συστήματα αεράμυνας που είναι αξιόπιστα, ενώ προφανώς θα αποκτηθούν πρόσθετα συστήματα νέας γενιάς προκειμένου ο ελληνικός εναέριος χώρος να καταστεί αδιαπέραστος από τις προαναφερθείσες απειλές που μεταβάλλουν το επίπεδο της απειλής το οποίο η χώρα μας αντιμετώπιζε μέχρι πρότινος από την Τουρκία. Το ισραηλινό σύστημα “SPIDER” μαζί με το BARAK αλλά και το “David Sling” φαίνεται να αποτελούν ήδη τις επικρατέστερες λύσεις, με δεδομένο ότι σε εξέλιξη βρίσκονται οι σχετικές επαφές μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ και μάλιστα κατά ορισμένες πηγές σε «προχωρημένο επίπεδο». Αποδέκτης των συστημάτων αυτών θα είναι ο ΕΣ ο οποίος επιζητά την αντικατάσταση τόσο των ρωσικής κατασκευής OSA-K και TOR M1 (σε επίπεδο προστασίας Τ/Θ σχηματισμών) όσο και των HAWK και S-300PMU1 της ΠΑ για προστασία στρατηγικών θέσεων – αστικών κέντρων) τα οποία αν και παραμένουν επιχειρησιακά, θα πρέπει επιτέλους να αντικατασταθούν από συστήματα νεότερης τεχνολογίας με βασικό ζητούμενο την ικανότητα αντιμετώπισης επιθέσεων κορεσμού από πολλαπλές απειλές.
Υπενθυμίζεται ότι για την δημιουργία του αντιαεροπορικού και αντιβαλλιστικού “θόλου” έχει δεσμευτεί κονδύλι 2 δις ευρώ, σε συνδυασμό με βελτίωση υποδομών και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού. Βασικός μοχλός της προσπάθειας δημιουργίας του αντιαεροπορικού “θόλου” θα είναι οι δυνατότητες από την έρευνα και την καινοτομία στις Ένοπλες Δυνάμεις συνδυαστικά με τις δυνατότητες που της παρέχουν η τεχνολογία και το έμψυχο επιστημονικό δυναμικό μέσω του νεοσύστατου Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ). Πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας μέσω της εφημερίδας «Καθημερινή» αναφέρουν ότι η διαγωνιστική διαδικασία για την προμήθεια νέων συστημάτων για τον «ελληνικό Θόλο» αναμένεται να ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2026 με παράλληλη ενσωμάτωση των υφιστάμενων συστημάτων (ραντάρ, αισθητήρες, όπλα) στο κοινό δίκτυο και από το 2027-2028 των νέων όπλων. Σε κάθε περίπτωση περισσότερες πληροφορίες αναμένονται με εξαιρετικό ενδιαφέρον από την παρουσίαση που θα πραγματοποιηθεί από τον Πρωθυπουργό και τον ΥΕΘΑ αν και οι περισσότερες λεπτομέρειες είναι φυσικό ότι θα αναφερθούν σε κλειστό κύκλο στην επιτροπή εξοπλισμών και Άμυνας της Βουλής.
Μη επανδρωμένα συστήματα και anti drone δυνατότητες
Παράλληλα με τα πυραυλικά συστήματα που είναι σχεδιασμένα για καταρρίψεις «hard kill» δηλαδή με άμεση καταστροφή των αεροπορικών και πυραυλικών απειλών, ένα ευρύ φάσμα επιπλέον απειλών (στη μορφή των μη επανδρωμένων αεροσκαφών UAV ή drones) έρχεται να προστεθεί στη νέα μορφή πολέμου που επιδιώκει να κάνει πραγματικότητα η Άγκυρα.
Βασικά χαρακτηριστικά των μη επανδρωμένων UAV και drones είναι το χαμηλό κόστος και οι μεγάλοι αριθμοί που καθιστούν αντι οικονομική την αντιμετώπιση τους με πανάκριβα βλήματα των ΑΑ συστημάτων του «Θόλου» που φυσικά δεν θα είναι και ανεξάντλητα. Το σημείο αυτό έρχεται να καλύψει μια κατηγορία anti- drone συστημάτων που πετυχαίνουν κατάρριψη μέσω παρεμβολής «soft Kill». Αντιπροσωπευτικό δείγμα της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι ο «Κένταυρος» της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας.
Γνωστό κυρίως από τις 2 (3 σύμφωνα με άλλες πηγές) επιβεβαιωμένες καταρρίψεις drones ιρανικής κατασκευής που χρησιμοποίησαν οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης εναντίον της φρεγάτας «ΨΑΡΑ» του ΠΝ στην Ερυθρά Θάλασσα, το “Κένταυρος» απέδειξε στη πράξη την ικανότητα του να αναχαιτίζει απολύτως αποτελεσματικά τέτοιες απειλές και με ελάχιστο κόστος. Το γεγονός αυτό σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στο ΠΝ κατέστησαν το σύστημα της ΕΑΒ δοκιμασμένο σε πολεμικές συνθήκες (Battle Proven) ενώ η επιτυχία αυτή κατέστησε το ΠΝ πρωτοπόρο σε διεθνές επίπεδο καθώς πολεμικά πλοία άλλων χωρών που συμμετείχαν στην επιχείρηση «ΑΣΠΙΔΕΣ», χρησιμοποίησαν (εναντίον ανάλογων απειλών) αντιαεροπορικά βλήματα ASTER 30 τα οποία κοστίζουν εκατομμύρια ευρώ..
Με την επιτυχία αυτή πλέον «καταγεγραμμένη» στο ενεργητικό του, το σύστημα της ΕΑΒ προκρίθηκε για τοποθέτηση και στις υπόλοιπες 3 φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ 200HN του Πολεμικού μας Ναυτικού ενώ μελλοντικά προβλέπεται η επέκταση της χρήσης του και σε άλλες μονάδες του Στόλου. Σύμφωνα με την ΕΑΒ το σύστημα "Κένταυρος” αποτελεί μια επαναστατική λύση στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου, σχεδιασμένη για να αντιμετωπίζει τις ασύμμετρες απειλές, όπως τα UAV και τα drones, με καινοτόμες ηλεκτρονικές τεχνολογίες αντί των παραδοσιακών πυραυλικών συστημάτων. Το μεγάλο πλεονέκτημά του είναι ότι επιτρέπει την εκτεταμένη εξοικονόμηση πόρων σε σύγκριση με τα παραδοσιακά συστήματα.
Παράλληλα υποψήφιο για υιοθέτηση από τις ΕΔ είναι και το σύστημα "Υπερίων”. Πρόκειται για ένα νέο προηγμένο σύστημα της ΕΑΒ σε ρόλο ανίχνευσης, εντοπισμού και εξουδετέρωσης σμηνών drones κατηγορίας 1 και 2. Οι αρχικές δοκιμές έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και το πρόγραμμα βρίσκεται σε εξέλιξη. Διαθέτει παθητική τεχνολογία τρισδιάστατης ανίχνευσης και σύγχρονο σύστημα αντιμετώπισης drones, παρέχοντας πλήρη κάλυψη και προς τις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα. Μπορεί να λειτουργεί μεμονωμένα, σε συνδυασμό ή σε πλήρη ταυτόχρονη ανάπτυξη, χωρίς την ανάγκη για κινούμενα μέρη. Ενδεικτικά, το σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προστασία από περιφερόμενα πυρομαχικά τόσο σε αποβατικά σκάφη ειδικών επιχειρήσεων όσο και σε άρματα μάχης του Στρατού Ξηράς ικανό να εγγυηθεί απόλυτη προστασία από drones ακυρώνοντας πρακτικά τη συγκεκριμένη κατηγορία εχθρικών απειλών. .
Τέλος η ΕΑΒ έχει σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης και το μη επανδρωμένο UAV με την ονομασία «Aρχύτας» το οποίο θα διαθέτει ικανότητα κάθετης από- προσγείωσης μεγάλη αυτονομία και ικανότητα μεταφοράς φορτίου για αποστολές επιτήρησης – αναγνώρισης και ηλεκτρονικού πολέμου.
Αναβάθμιση Πυροβολικού με νέους εκτοξευτές ΠΕΠ
Επιπλέον το ΠΒ φαίνεται ότι θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία του “πυραυλικού τοίχους” στο Αιγαίο, καθώς επιδιώκεται η υλοποίηση προμήθειας του συστήματος ΠΕΠ (Πολλαπλών Εκτοξευτών) PULS (Precise & Universal Launching System). Το σύστημα αυτό το οποίο θα είναι εποχούμενο επί τροχοφόρου οχήματος θα παρέχει μια ολοκληρωμένη και οικονομικά αποδοτική λύση ικανή να εκτοξεύει μη καθοδηγούμενους πυραύλους, πυρομαχικά ακριβείας και πυραύλους με διάφορες εμβέλειες. Συνολικά προβλέπεται η προμήθεια δυο πυροβολαρχιών, δηλαδή τουλάχιστον 36 εκτοξευτών που θα προσφέρουν υψηλή φονικότητα έναντί απειλών σε ξηρά αλλά και θάλασσα σε μεγάλες αποστάσεις ενώ εξετάζεται και μια λύση χαμηλού κόστους για την διατήρηση σε υπηρεσία των ΠΕΠ MLRS αμερικανικής κατασκευής που είναι φορείς των βλημάτων εδάφους - εδάφους ATACMS. Η κατασκευάστρια Lockheed Martin φαίνεται ότι συνεχίζει να προτείνει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού στην χώρα μας - αν και βασικό πρόβλημα - παραμένει το πολύ υψηλό κόστος για τουλάχιστον 24 από τα 36 υφιστάμενα συστήματα MLRS..
Μονάδες επιφανείας και υποβρύχια για το Πολεμικό Ναυτικό
Για το Π.Ν., ουσιαστικά η οροφή κινείται μεταξύ 12 εως 13 κύριες μονάδες επιφανείας με τέσσερις FDI, τέσσερις ΜΕΚΟ (με κάποιες προσθήκες, όχι όμως αναβάθμιση), ορισμένες από τις παλιές «S», ενώ για νέες μονάδες οι σχεδιασμοί επικεντρώνονται στο πρόγραμμα κορβετών (EPC) και στις φρεγάτες Constellation.
Η ναυπήγηση της φρεγάτας 4ης FDI θεωρείται δεδομένη προκειμένου να συμπληρωθεί ο αρχικός σχεδιασμός του ΠΝ για 4 πλοία της συγκεκριμένης κλάσης ενώ οι συνολικές ανάγκες παραμένουν υψηλές για αντικατάσταση υφιστάμενων μονάδων επιφανείας πυραυλακάτων και υποβρυχίων που αγγίζουν σε υπηρεσία τα 50 έτη. Ήδη η εκπαίδευση του πρώτου πληρώματος του ΠΝ στη νέα φρεγάτα «ΚΙΜΩΝ» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με πληροφορίες να αναφέρουν ότι πρόκειται για ιδιαίτερα εξελιγμένες μονάδες επιφανείας και επίπεδο τεχνολογίας που δεν έχει καμία σχέση με όσα γνωρίζαμε μέχρι τώρα στο ΠΝ.
Υπενθυμίζεται ότι οι νέες φρεγάτες θα ενσωματώνουν προηγμένο ραντάρ διάταξης φάσης SEAFIRE με ικανότητα εγκλωβισμού στόχων επιφανείας και αέρος σε αποστάσεις άνω των 350χλμ ενώ θα έχουν έτοιμα για βολή 32 βλήματα «ASTER 30» βεληνεκούς 120χλμ. Οι φρεγάτες FDI-HN αναμένεται ότι θα εξασφαλίζουν απόλυτη ικανότητα αεράμυνας περιοχής στο Στόλο. Εξαιρετικά προηγμένες θα είναι οι ικανότητες σε αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών αλλά κυρίως στον ανθυποβρυχιακό αγώνα με κορυφαίο συνδυασμό σόναρ κύτους Kingklip εμβέλειας 25χλμ και συρόμενης διάταξης μεταβλητού βάθους CAPTAS 4 το οποίο θα εντοπίζει υποβρύχιους στόχους σε αποστάσεις των 150χλμ από το πλοίο. Σε συνδυασμό με τις εξελιγμένες τορπίλες MU-90 τα βλήματα MM-40 Block 3c Exocet και τα ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα MH-60R ROMEO, o ΚΙΜΩΝ (F-601) μαζί με τις φρεγάτες ΝΕΑΡΧΟΣ (F-602) και ΦΟΡΜΙΩΝ (F-603) που θα παραδοθούν εντός του 2026, θα είναι οι κορυφαίοι θηρευτές εχθρικών υποβρυχίων και μονάδων επιφανείας στο Αιγαίο!
Όπως άλλωστε έχει αναφέρει σε δηλώσεις του ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας (ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2024) με το πρόγραμμα ναυπήγησης των 4 φρεγατών FDI- HN, με τα προγράμματα εκσυγχρονισμού των φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ, των πυραυλακάτων ΡΟΥΣΣΕΝ, αλλά και των υποβρυχίων κλάσης 214HN, τα οποία θα ξεκινήσουν άμεσα να υλοποιούνται στην Ελλάδα, καθώς και με την κτήση των τεσσάρων περιπολικών ISLAND, όπως και με τη μελλοντική συμμετοχή της Ελλάδας στο σχεδιασμό και στη συνέχεια ναυπήγηση της νέας φρεγάτας κλάσης “CONSTELATION”, παράλληλα με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα της Ευρωκορβέτας, θα επιτευχθεί η σταδιακή αναβάθμιση του ΠΝ. Πάντως εξακολουθούν να υπάρχουν σήμερα σοβαρές αμφιβολίες αν και πότε η Ελλάδα θα ενταχθεί τελικά στο πρόγραμμα των αμερικανικών Constellation, το οποίο αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα στην ανάπτυξή του..
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα αναβάθμισης των 4 φρεγατών ΜΕΚΟ, το ΠΝ δυστυχώς υποχρεώθηκε να περικόψει το πρόγραμμα και να το σπάσει σε υπο -προγράμματα, χωρίς τη συμμετοχή της εγχώριας ελληνικής βιομηχανίας. Υπενθυμίζεται ότι το πακέτο αναβάθμισης του 1 δισ. για τις ΜΕΚΟ περικόπηκε σε 300 εκατ. μόνο για ηλεκτρονικά ενώ ελπίζεται ότι θα ακολουθήσει νέο πακέτο για οπλικά συστήματα, ύψους 400 – 500 εκατ.
