Ρεπορτάζ: Απόλλων Γ. Λεονταρίτης
Ο Νίκος Δένδιας κατά τη συζήτηση με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος από τον Πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη για τον προγραμματισμό των αμυντικών εξοπλισμών και την αμυντική πολιτική της χώρας, παρουσίασε κρίσιμες πτυχές του εξοπλιστικού προγράμματος - ύψους 25 δις - που προβλέπει σημαντική εμπλοκή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, παρέχοντας τη διαβεβαίωση ότι η υπεράσπιση της ελευθερίας και της ασφάλειας των Ελλήνων πολιτών θα είναι ουσιαστική.
Το εξοπλιστικό πρόγραμμα με προοπτική 12ετίας είναι το μεγαλύτερο που έχει εξαγγελθεί από την περίοδο της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα και έρχεται ως απάντηση στη συσσωρευμένη στασιμότητα στην κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών των ΕΔ. Μια στασιμότητα που ξεκίνησε από το 2010 με το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης, ως το 2022 όπου επανεκκίνησαν οι εξοπλιστικές προσπάθειες για να καλυφθούν τα κενά - ουσιαστικά με το χαρακτήρα του κατεπείγοντος – με την υλοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων όπως τα μαχητικά RAFALE και οι φρεγάτες Belhara για την Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό αντίστοιχα.
Σε μια χρονική περίοδο όπου η διεθνής συγκυρία είναι ασταθής ενώ η Τουρκία συνεχίζει να υπερεξοπλίζεται σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες κύριων οπλικών συστημάτων μέσω της εγχώριας βιομηχανίας που έχει αναπτύξει, το εξοπλιστικό πρόγραμμα που προβλέπει η «Ατζέντα 2030» του ΥΠΕΘΑ στοχεύει στην αντιμετώπιση της «υπαρκτής και διατυπωμένης απειλής – δεκαπλάσιας των δυνατοτήτων μας» σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας με νέα φιλοσοφία που θα περιλαμβάνει μη επανδρωμένα αεροσκάφη, νέα πυραυλικά συστήματα, προηγμένα συστήματα δορυφορικών επικοινωνιών Διοίκησης και Ελέγχου μέχρι και ανανέωση του ατομικού εξοπλισμού σε επίπεδο πεζού μαχητή.
«Σταματάμε τη λογική ότι το Αιγαίο το υπερασπίζεται ο στόλος και πάμε σε μια τελείως διαφορετική λογική, με την Ασπίδα του Αχιλλέα, που το Αιγαίο για όλη την επικράτεια – εναντίον πυραύλων, εναντίον αεροπλάνων, εναντίον drones, εναντίον σκαφών και εναντίον υποβρυχίων – το υποστηρίζει πλέον ένα πολύ πιο πολύπλοκο σύστημα, πολύ πιο φθηνό όμως στην απόκτησή του και πολύ πιο ικανό στη λειτουργία του, πολλαπλών πυραυλικών συστημάτων, αποκρυπτόμενων και μετακινούμενων, με τεχνητή νοημοσύνη και Command and Control. Και από κει και πέρα ο στόλος ελευθερώνεται. Ιδίως τα νέα πλοία του στόλου, ελευθερώνονται για να λειτουργήσουν ως στρατηγικά όπλα αποτροπής και το ίδιο συμβαίνει και με τα αεροπλάνα, τα Rafale και τα Mirage που μπορούν να φέρουν στρατηγικά όπλα. Και αλλάζουμε και τη δομή των δυνάμεων».
Ειδικότερα ο κ. Δένδιας επισήμανε τα εξής:
Το 50% του νέου εξοπλιστικού προγράμματος των Ενόπλων Δυνάμεων, συνολικού ύψους 28 δισεκατομμυρίων ευρώ, μπορεί να υλοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
«Δηλαδή, τα προγράμματα που είχαν υπογραφεί στο παρελθόν και ακόμα εξελίσσονται. Για να ξέρετε, διότι από τα 28 εκατ. ευρώ τα οποία βλέπετε, τα 11,5 και κάτι έχουν ήδη διατεθεί. Θέλω να γνωρίζετε πού έχουν διατεθεί, πώς έχουν διατεθεί και τι γίνονται αυτές οι συμβάσεις».
«Είναι 9,4 δις ευρώ από τα 18,9 δις ευρώ και επίσης από τα 68 προγράμματα τα 14 μπορούν να αφορούν μόνο ελληνικές εταιρείες. Έχουν πλήρη δυνατότητα να τα εκπληρώσουν ελληνικές εταιρείες. Μιλάμε δηλαδή για άνω του 1 δις ευρώ».
«Είναι η πρώτη φορά που γίνεται. Η υποχρέωση της χώρας να έχει μακροπρόθεσμο πρόγραμμα αμυντικών εξοπλισμών, νομοθετήθηκε το 2010. Από το 2010 μέχρι σήμερα δεν έχει κατατεθεί πρόγραμμα δεκαετίας. Είναι η πρώτη φορά κατά την οποία κατατίθεται και είναι μείζον θέμα διαφάνειας. Για αυτό κατ’ αρχήν, κατατίθεται.»
Σε κάθε περίπτωση εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν οι επιλογές που προέρχονται από το Ισραήλ και - ομολογουμένως – διεκδικούν ένα σημαντικό μερίδιο στην πίτα του νέου εξοπλιστικού. Μάλιστα σαφής είναι η προτίμηση των ΕΔ σε ισραηλινά συστήματα που πληρούν τις προδιαγραφές για τον «ελληνικό Θόλο» και αποτελούν φαβορί όπως έχουμε αναλύσει και άλλες φορές από τη παρούσα στήλη. Παράλληλα διατηρείται ισχυρό ενδιαφέρον για κατευθυνόμενα όπλα stand off για την Πολεμική Αεροπορία και συστήματα πυροβολικού και Α/Τ για το Στρατό Ξηράς. Τα συστήματα που έχει βάλει σε υπηρεσία το Ισραήλ, θεωρούνται κορυφαία του είδους τους, και οι ισραηλινές λύσεις πολλές φορές υιοθετούνται από τους πλέον προηγμένους στρατούς της Δύσης και της Ανατολής.
Οπλικά συστήματα για την Πολεμική Αεροπορία
Η Πολεμική Αεροπορία έχει σαφή προσανατολισμό σε οπλικά συστήματα ισραηλινής κατασκευής για τον εφοδιασμό τόσο των F-16 VIPER όσο και των παλαιότερων F-16C/D Block 30 και Block 50.
Πρόκειται για την σειρά κατευθυνόμενων όπλων χαμηλού κόστους SPICE της Rafale που επί της ουσίας μετατρέπει απλές βόμβες ελεύθερης πτώσης των 500 και 2000lbs σε έξυπνα όπλα μέσω ειδικής συλλογής συγκροτήματος κατεύθυνσης και πτερύγων που προσδίδουν μεγάλη ακτίνα δράσης. Η συμπλήρωση του οπλοστασίου της ΠΑ στα λεγόμενα όπλα «Stand Off” είναι επιτακτική ανάγκη καθώς αυξάνουν δραματικά τις πιθανότητες επιβίωσης των F-16 απέναντι σε εξελιγμένα συστήματα εχθρικής αεράμυνας, και οι SPICE είναι ομολογουμένως μια εξαιρετική λύση. ¨Ήδη από το 2011 η Ελλάδα είχε συμφωνήσει για την αγορά αριθμού όπλων Spice, σε ένα συμβόλαιο ύψους 100 εκ. ευρώ, επί υπουργίας Β. Βενιζέλου και Μ.Μπεγλίτη. Η συμφωνία τότε προέβλεπε το 70% να είναι SPICE 1000 και το υπόλοιπο 30% SPICE 2000. Δυστυχώς η συμφωνία δεν προχώρησε, και τελικά αναβλήθηκε επ’ αόριστον υπό τη σκιά των δραστικών δημοσιονομικών περικοπών. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η επιδίωξη της ΠΑ για την αγορά του οπλικού συστήματος Rampage που θα συμπληρώσει τα SPΙCE αλλά για ακόμη μεγαλύτερες αποστάσεις. Πρόκειται για μια υπερηχητική ρουκέτα μεγάλης ακτίνας δράσης, που μπορεί να πλήξει στόχους σε απόσταση τουλάχιστον 150 χιλιομέτρων, με χειρουργική ακρίβεια. Το ενδιαφέρον του όπλου, εκτός της υψηλής υπερηχητικής ταχύτητας που το κάνει δύσκολα αντιμετωπίσιμο από την εχθρική αεράμυνα, είναι ότι έχει αρκετά χαμηλό κόστος, καθώς βασίζεται σε ρουκέτα πυροβολικού. Επίσης παρέχει εξαιρετική ακρίβεια, ενώ μειώνονται οι πιθανότητες παράπλευρων απωλειών. Κάθε F-16 μπορεί να μεταφέρει μέχρι τέσσερα όπλα του είδους. Σημειώνεται ότι η αποτελεσματικότητα του όπλου επιδείχθηκε στην ανταποδοτική επιχείρηση προσβολής στόχων αεράμυνας (συστήματα S-300) βαθιά στο εσωτερικό του Ιράν μετά την επίθεση της 13ης Απριλίου 2024 με 200 πυραύλους και drones της Τεχεράνης κατά του Ισραήλ. Τέλος, την Πολεμική Αεροπορία ενδιαφέρουν συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών και κυβερνοπολέμου αλλά και μη επανδρωμένα UAV/UCAV με επικρατέστερο το γνωστό μας HERON που ήδη βρίσκεται σε υπηρεσία με δύο συστήματα στην Ελλάδα, και αξιοποιείται με εξαιρετικά αποτελέσματα σε αποστολές επιτήρησης στο Ανατολικό Αιγαίο.
Πυραυλικά συστήματα για το Στρατό Ξηράς και το Πολεμικό Ναυτικό
Τα βλήματα SPIKE NLOS αποτελούν κορυφαίο οπλικό σύστημα που αλλάζει τα δεδομένα στο Στρατό Ξηράς και το Πολεμικό Ναυτικό. Η σύμβαση για την προμήθειά τους ύψους 370 εκ ευρώ έχει ήδη υπογραφεί από τον Απρίλιο του 2023 με τις παραδόσεις να αναμένονται (σύμφωνα με απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες) από τον προσεχή Αύγουστο. Τα SPΙKE NLOS θα εξοπλίσουν Μηχανοκίνητους Σχηματισμούς και Ταξιαρχίες Μ/Κ Πεζικού στην Ζώνη Ευθύνης του Δ΄ Σώματος Στρατού, αλλά και μονάδες της Ανωτέρας Διοίκησης Ταγμάτων Εθνοφυλακής (ΑΔΤΕ) στη Ζώνη Ευθύνης της ΑΣΔΕΝ. Επιπλέον η αεροεκτοξευόμενη έκδοση του SPIKE NLOS θα τοποθετηθεί και σε επιθετικά ελικόπτερα τύπου Apache της Αεροπορίας Στρατού. H εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την έναρξη εισόδου σε υπηρεσία του ισραηλινού πυραυλικού συστήματος, το οποίο θα προσφέρει νέες ικανότητες στα παλαιότερα 19 επιθετικά ελικόπτερα AH-64Α+, ώστε να μπορούν να προσβάλουν στόχους σε αποστάσεις άνω των 35 χλμ (συγκριτικά με τα 5-8χλμ που επιτυγχάνεται σήμερα με βλήματα AGM-114 Hellfire). Μάλιστα η τοποθέτηση καλωδιώσεων θα συνδυαστεί με αναβάθμιση του ηλεκτροοπτικού συστήματος TADS – PNVS (τεχνολογίας του 1990) από σύγχρονο ισραηλινής προέλευσης της εταιρίας ELBIT το οποίο θα εκτοξεύσει τις επιχειρησιακές τους ικανότητες σε νυχτερινό αγώνα. Σε ό,τι αφορά το Πολεμικό Ναυτικό το SPIKE LR2 θα εξοπλίσει τα Σκάφη Ανορθόδοξου Πολέμου της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών και τις κανονιοφόρους κλάσης «ΜΑΧΗΤΗΣ».
Επιπλέον για το Πυροβολικό φαίνεται να αποτελεί φαβορί η απόκτηση του συστήματος PULS, ενός προηγμένου και ευέλικτου πυραυλικού συστήματος πυροβολικού ικανό να εκτοξεύει ένα ευρύ φάσμα τύπων πυρομαχικών από μια ενιαία πλατφόρμα, προσφέροντας δυνατότητες χτυπήματος ακριβείας με αποτελεσματική εμβέλεια ως και 300 χιλιόμετρα, καθιστώντας το μια εξαιρετικά αποτελεσματική λύση για σύγχρονα περιβάλλοντα πεδίων μάχης. Σε περίπτωση που επιλεγεί η Elbit Systems θα προμηθεύσει το Πυροβολικό με μια ποικιλία προηγμένων συστημάτων πυραύλων, μεταξύ των οποίων τους εκπαιδευτικούς πυραύλους, τους ACCULAR (βεληνεκές ως 35 km), τους EXTRA (βεληνεκές ως 150 km) και τους Predator Hawk (βεληνεκές ως και 300 km). Όλα αυτά τα συστήματα έχουν σχεδιαστεί για να ενισχύουν σημαντικά τις επιχειρησιακές δυνατότητες των φίλιων δυνάμεων, «παρέχοντας ουσιαστική ώθηση στις στρατηγικές και τακτικές επιχειρήσεις», όπως σημειώνεται από τους κατασκευαστές. Ουσιαστικά το σύστημα αυτό θα προσδώσει μεταξύ άλλων και ικανότητες προσβολής ναυτικών στόχων που προβλέπει - όπως προαναφέρθηκε - το νέο δόγμα επιχειρήσεων.
